Bułgaria ... morze, najładniejsza wioska, dolina róż, kosmiczny spodek cz. II ...

 Po upiornym noclegu tuż nad bułgarską granicą, w pełnym świetle lamp i muzyce dochodzącej z pobliskich hoteli, wstaliśmy bardzo wcześnie. Jeszcze w nocy, kiedy na moment otworzyło mi się oko, widziałam spokojne morze, księżyc odbijający się w zmarszczonej toni, to nie wystarczy ludziom? Zebraliśmy się szybko, do granicy bliziutko, myślałam, że przekroczymy ją z biegu. Ale dociekliwy celnik rumuński sprawdzał, czy nie przemycamy kogoś, nasza zabudowa z szufladą intryguje :-) taki młody, a taki pochmurny, niemiły. Nie, nie, nie ma obiecanego "szengen" na przejściach lądowych między Rumunią a Bułgarią, dotyczy ona tylko powietrznych i morskich.

Szybko opuściliśmy główną trasę i jechaliśmy klifowym brzegiem morza. Tutaj pusto, swobodny dojazd, mnóstwo miejsca. Wiedząc o tym, kto wie, czy nie zaryzykowalibyśmy przejazdu tutaj i noclegu, zamiast w rumuńskim Vama Veche. Z drugiej strony brak winiety może słono kosztować, choćby kilka godzin:-) Zdecydowanie odmienne krajobrazy, na rozległych pastwiskach kiwony, wydobywające ropę naftową do wielkich beczek, pewnie co jakiś czas są odbierane cysternami do rafinerii. Ale klimat z lat 90-tych, albo i wcześniejszy, taki smutny, jak kiedyś u nas. Dojechaliśmy na urokliwy półwysep Kaliakra, z wysokimi klifami sięgającymi 70 m, wcześnie rano kasa zamknięta, w oddali widać resztki fortu, pierścienie murów, zresztą nie przepadamy zbytnio za takimi budowlami. Przywitał nas pomnik gen. Uszakowa, który z lunetą w dłoni patrzy w dal, a dowodził rosyjską czarnomorską flotą w bitwie z Turkami w 1791 roku koło Kaliakry.

Skalisty brzeg to naturalny skalniak, ciekawe rośliny, wypatrzyłam coś, co kwitło, rozchodnik, może rojnik:-) Do tego niebieskie oczka lnu, jakieś białe, rumianopodobne z owadami ...

Z półwyspem Kaliakra związana jest legenda z czasów, gdy Turcy podbijali w XIV wieku Bałkany. W twierdzy znajdowało się 40 kobiet, które po jej upadku obawiały się o swój los, gorszy od śmierci. Zamiast poddać się najeźdźcom, splotły razem włosy i skoczyły do morza, a czerwone plamy na skałach pochodzą ponoć od ich krwi. O tym zdarzeniu przypomina pomnik.

Nie przepadamy za plażami, mąż może bardziej, ale ja za bardzo nie mogę przebywać na słońcu. Darowaliśmy sobie te niebiańskie plaże, Złote Piaski czy Słoneczne Brzegi, od razu odbiliśmy w głąb kraju. Jak dobrze, że teraz prawie wszystkie duże miasta mają obwodnice, nie trzeba wjeżdżać w miejski ruch, choć może czasami warto, bo są piękne. Ale i czas nas ograniczał, więc wybraliśmy zwiedzanie najładniejszej ponoć bułgarskiej wsi Żerawna, położonej na stoku góry. Przed nami wiele kilometrów po górach, wioseczkach, zatrzymaliśmy się na przełęczy na pierwszy tego dnia posiłek. W oddali dzwonki owiec, poszczekujące psy, nawoływanie pasterza, a ponad nami skały wyłaniające się z gęstwiny leśnej, jak nie przymierzając, Koguci Grzebień w Rumunii:-)

W zwykły dzień w wioseczce pusto, 2 kampery na parkingu, autobus z wycieczką szkolną, której głosy niosły się gdzieś tam powyżej. Zaczynał się gorąc, słońce lało się z góry, ale kamień trzymał chłodek w cieniu. Wąskie, brukowane kamieniem strome dróżki, drewniana zabudowa, w domach muzea, knajpki, sklepiki pamiątkarskie, oprócz tego żyją tu mieszkańcy. A ci, którzy odeszli, mają swoje miejsce na tablicy pamiątkowej wraz ze zdjęciami, datami. Taki żywy skansen, a raczej rezerwat architektoniczny rustykalnych domów i wąskich uliczek z czasów bułgarskiego odrodzenia narodowego, kiedy to pod panowaniem osmańskim budziła się tożsamość narodowa /1762 rok - powstała Słowianobułgarska Historia/. Jadąc tam, nie miałam o tym pojęcia, dopiero w domu dogrzebałam się tych wieści.

Bardzo urokliwe miejsce. W tych górach przy drodze, po miedzach fioletowo-różowe poduchy, oczywiście wymogłam na mężu, żeby się zatrzymał na chwilę. Niby nasza wyka, ale pędy bardzo krótkie i tak kępiasto rośnie.

Nocleg znaleźliśmy nad jeziorem, bardzo spokojnym, byli tylko wędkarze, niezbyt liczni, a jezioro rozległe. Pod wieczór z gór zeszło bydło do wody ugasić pragnienie, wszystkie krowy czarne jak diabły.

Jednym z naszych pragnień było zobaczyć różane pola, a właśnie gdzieś tutaj zaczynała się słynna bułgarska Dolina Róż. Prawie każdy, kto przed laty przyjeżdżał z Bułgarii, przywoził ze sobą pamiątkowy flakonik różanego olejku. W pobliskim Kazanłyku znajduje się muzeum róż, 2 czerwca przewidziane było święto róży, impreza z wielkim rozmachem, ale nam wystarczyły te pola. To róża damasceńska, zatrzymaliśmy "zielepuszkę" przy uprawach, a przez okno czuć było intensywny różany zapach.

Prawdę mówiąc, poczuliśmy lekkie rozczarowanie:-) wyobrażaliśmy sobie pola po horyzont, pełne kwiatów ... może gdzie indziej tak jest, przy drodze trochę mało. Może uprawy były już po zbiorze? bo róże zrywa się do świtu, kiedy kwiaty są jeszcze nierozwinięte. Bułgarzy kochają róże, sadzą je w obejściu, przed płotem, miasta ukwiecone różami, naprawdę pięknie. Spotykaliśmy też poletka lawendowe, w końcu olejek lawendowy też jest pozyskiwany.

Będąc w pobliżu Kazanłyku, nie sposób odwiedzić jednego z pomników historii współczesnej. Na jednym ze szczytów Starej Płaniny o nazwie Buzłudża, powstał pomnik o dziwnym kształcie przypominającym spodek. Na wysokości 1441 m n.p.m  powstał Dom-Pomnik Komunistycznej Partii Bułgarii z Inicjatywy Todora Żiwkowa. Na potrzeby tej budowli wysadzono skały na szczycie  i obniżono go prawie o 9 metrów.

Zbudowano go nie tak dawno, rozpoczęto w 1974 roku, oddano do użytku w 1981 roku, a po obaleniu rządów Todora Żiwkowa 1989 roku, miejsce to uległo zapomnieniu. Do budowy zużyto 70 000 ton betonu, 3 000 stali, 40 ton szkła. Na 70-metrowej wieży gwiazda pięcioramienna z rubinowego szkła. Zamysł był taki, żeby w nocy światło żarówek wmontowanych w gwiazdę było widoczne po rumuńskiej stronie Dunaju i z brzegu Morza Egejskiego w Grecji. Pamiętam swoje odczucia, kiedy u nas pierwszy raz pojechaliśmy do Arłamowa, ośrodka rządowego. Poczucie opuszczenia, wręcz jakiejś grozy, ani żywej duszy dookoła, źle się tam poczułam, chciałam jak najszybciej odjechać. Tu było podobnie ... przytłaczający monument. 

Dach się sypie, w środku spodka sala spotkań komunistów, mozaiki na ścianie, Lenin, Stalin, lud pracy ... jakim kosztem zbudowano ten pomnik, jakim wyrzeczeniem ludzi. Jak każdy dyktator komunistyczny i nie tylko, mania wielkości.

Mnóstwo jaskółek śmigało pod kopułą, budowały gniazda, skąd one na takiej wysokości? Na tych schodach wejściowych roje owadów, przede wszystkim much, stąd i jaskółki. Obeszliśmy wkoło pomnik, widoki przednie, bo i pogoda trafiła nam się niezwykła. O, ironio, w kanciapce pod pomnikiem siedzi ochroniarz:-) czego on tam pilnuje?

Zespół Kensington nagrał w tej scenerii piosenkę RIDDLES, można zobaczyć wnętrze ...

Te szczyty srodkowej Starej Płaniny mają dla Bułgarów znaczenie historyczne, rozegrały się tu czterokrotnie bitwy w 1877 i 1878 roku podczas wojny turecko-rosyjskiej. Na przełęczy Szipka starły się wojska osmańskie i armia rosyjsko-bułgarska. Najkrwawsza sierpniowa pochłonęła ponad 10 000 ofiar, w tym 3640 żołnierzy rosyjskich i ochotników bułgarskich. Wielu żołnierzy zamarzło w okopach na Szipce. Jak żołnierze rosyjscy, to i wśród nich Polacy, bo to czasy, kiedy w kamasze brano Polaków spod zaboru, więc Stara Płanina spłynęła i polską krwią. Walczono dzielnie, bo nawet jedną z przełęczy nazwano Wołyńską. Umowę pokojową z Turkami podpisał hrabia Ignatiew, jechał karetą z dolin po oblodzonej drodze z umową zatwierdzoną przez cara. Powóz ześliznął się w przepaść, hrabia cudem uchwycił się gałęzi i zawisł, żołnierze wyciągnęli go na linach. Ponoć z Bułgarami nie jest wskazane rozmawiać o dawnych czasach, ponoć mają pretensje do L.Wałęsy, że przez niego upadł u nich komunizm, ponoć ... takich ponoć jest dużo:-)

Mimo ponurej przeszłości tego miejsca znalazłam ładne, mikre kwiatuszki:-)

Chcieliśmy jechać do Szipki górami, obejrzeć inne pomniki, te z 1934 roku i cerkiewkę. Niestety, droga była zamknięta zakazem ruchu, ponoć jest bardzo zniszczona. Być może z drugiej strony dałoby się wjechać w góry.

Jeden z noclegów również nad zbiornikiem wodnym, tu już nie było tak spokojnie, młodzież szalała na skuterach wodnych i motorówkach, przeszkadzając wędkarzom, nam zresztą też, lubimy ciszę. Ale potem chyba zmęczyli się i nastał spokój na wodzie. A rankiem ...

Kiedy słyszeliście ostatnio żaby? ja bardzo dawno:-)

Przed nami ośnieżone szczyty Rilskiego Parku Narodowego, tam będziemy zmierzać.

Pozdrawiam Was serdecznie, dziękuję za odwiedziny, za życzliwość, pozostawione słowo, bywajcie w zdrowiu, pa!

C.D.N.