Różne oblicza gór ... mała majówka w Rumunii cz. II ...

 Góry Trascau należą do Gór Zachodniorumuńskich czyli Apuseni, leżą w ich południowo-wschodnim skraju. Dla nas to przede wszystkim "kraina stromych strzech", o krętych drogach wysoko w górach, strzelistych białych skałach i widokach zapierających dech w piersiach. Zanim znad wąwozu Turda zjechaliśmy na południe, próbowaliśmy dostać się do ruin twierdzy Liteni niedaleko wsi o tej samej nazwie. Aplikacja mapy.cz ładnie nas wyprowadziła wysoko na pastwiska, ale pod lasem wiosenne roztopy wypłukały w drodze głęboką wyrwę, której nijak nie dało się ominąć, więc pozostało nam pogrzać się w słońcu, wypić poranną kawę i zjechać z powrotem.

Chcieliśmy zatrzymać się w Rimetei, węg. Torocko, tam gdzie Makłowicz pod Skałą Szeklerską gotował swój węgierski gulasz z kiszoną kapustą. Ale kawalkada kilkunastu aut terenowych na rynku i wysypujących się z nich osób zniechęciła nas do zwiedzania tej miejscowości, nie lubimy tłoku, hałasu. Czym prędzej przemieściliśmy się do miasteczka Teius, a stamtąd prosto do monastyru Ramet. Drogę pamiętamy wąziutką, wyboistą, atrakcją była chatka ze stromą strzechą i zawieszoną na niej anteną satelitarną. Chatki już nie ma, w jej miejscu zbudowano nowy, ładny dom, a droga nowa i gładka jak masełko:-) Same zabudowania klasztorne nie zmieniły się ani na jotę, zadbane i ukwiecone, i bardzo fotogeniczne.

Nie weszłam do cerkwi, nie miałam nakrycia głowy, mąż wycofał się, bo akuratnie był pogrzeb. Nad otwartą trumną modlił się śpiewnym głosem  mnich, obok rodzina, w przedsionku na tacy leżały kawałki chleba, które przy wyjściu brali uczestnicy pogrzebu. Każda religia ma swoje obrzędy, ceremonie, które należy uszanować. Moją uwagę zwróciło mrowie skwirzących głośno jaskółek w locie, kręciły się zwłaszcza przy najwyższej wieży. Kiedy przypatrzyłam się dłużej, odkryłam dziesiątki gniazd, wklejonych w kwadratowe ornamenty, które stanowiły od razu doskonałe boczne ścianki gniazd.

Kiedy przygotowywałam ramową trasę naszej wyprawy, szczególną uwagę zwróciła na mapie ta droga łącząca monastyr z górnym Rametem. Przejechałam ludzikiem z googlemap, ale skończył się tu obraz, tylko było jeszcze jedno zdjęcie z trasy, kliknęłam i pokazało mi się to, czyli ludzie jeżdżą tamtędy.

Pokazałam mężowi: - pojedziesz? - pojadę.- Droga przepiękna, choć krótka, pewnie przy deszczu nie zdecydowalibyśmy się, ale mieliśmy podobne warunki, jak na zdjęciu. Nie powiem, trochę z dusza na ramieniu jechałam, bo zawsze coś wyszukam, ładnie, a ździebko niebezpiecznie, praktycznie droga w jedną stronę, bo gdzie zawrócić.

Potem na górze, już po stresie, zadałam takie pytanie: - a gdyby ktoś zjeżdżał z góry? - to mijanka tylko na zakręcie, innego miejsca nie ma.- Widoki z drogi ...

Droga górą cały czas w remoncie, a właściwie w budowie nowej. Wielkie ciężarówki wożą beton, kruszywo biorą na miejscu, po prostu rozkopują stok góry i wywożą tony urobku. Zawsze jestem w wielkim podziwie dla drogowców rumuńskich, pracują w bardzo ciężkich warunkach, to nie są równiny.

Pamiętam, kiedy jechaliśmy tu pierwszy raz, w jednej z chatek o stromych strzechach wyszła staruszka, rozwieszała kolorowo haftowane koszule na sznurze, dziś chatka rozsypuje się, a staruszka pewnie już nie żyje. Z każdym wyjazdem Rumunia zmienia swoje oblicze, a kiedy skończą tę drogę, kraina będzie wygodnie dostępna ze wschodu na zachód. Droga nazywać się będzie Transtrascau.

W miejscowości Bradesti odbiliśmy z tej remontowanej drogi na północ, jednocześnie tracąc wysokość. Jechaliśmy dolinką przy potoku drogą szutrową, ale dobrej jakości, po jednej i drugiej stronie z rzadka rozrzucone domostwa, wiele opuszczonych, w tym chatki o stromych strzechach.

Droga wyprowadziła znowu do góry, a poniżej łąką, a raczej szlakiem wędrowała spora grupa młodzieży. Tam jest jakaś jaskinia, wodospad, bo wszędzie tu pełno zjawisk krasowych, ale trzeba zejść w dół, a potem na powrót wspiąć się do góry na parking. 

Byliśmy głodni, rozłożyliśmy się z biwakiem na trawie przy drodze, gotowaliśmy wodę do zupy-zalewajki:-) potem kawa na wzmocnienie, sporo odpoczynku.

Od dawna interesowała nas miejscowość Rosia Montana i Rosia Poieni, wydobywano tu rudy szlachetnych metali już od czasów rzymskich. Właściwie to chcieliśmy zerknąć w dół ogromnej kopalni odkrywkowej, którą widać na mapie satelitarnej, a także zobaczyć kolorowe jezioro. 

Miejsce to znajduje się w górach Metaliferi. Do kopalni nie dotarliśmy, szlabany zamykają dojazdy. Natomiast do kolorowego jeziorka udało nam się dotrzeć, a to tylko dlatego, że w necie znalazłam opis drogi. Samo jezioro znajduje się w miejscu wioski Geamana, ładnie się wymawia nazwę Dżemana:-) W innym opisie przestrzegano przed strażnikami, którzy patrolują teren, my nie spotkaliśmy nikogo. Ładnie to wygląda z góry, a w rzeczywistości jest to najbardziej skażone miejsce w Rumunii. W 1977 roku dyktator Nicolae Ceausescu postanowił zwiększyć wydobycie rud miedzi i powstała tu kopalnia odkrywkowa druga co do wielkości w Europie, a największa w Rumunii. Na osadnik toksycznych pokopalnianych odpadów przeznaczono sąsiednią dolinę, właśnie wieś Geamana. Ludność wysiedlono do sąsiednich miejscowości, w następnym roku zbudowano tamę i zaczęto odprowadzać trujące ścieki. Nie wszyscy ludzie, a zwłaszcza starsi, zgodzili się opuścić swoją wieś, pozostali w swoich gospodarstwach. Toksyczne odpady pochłaniają powoli zabudowania, pozostający tu mieszkańcy przenoszą się coraz wyżej i wyżej, a jezioro wypełnia się coraz bardziej. 

Wieża zatopionego kościółka już ledwie wystaje ponad poziom odpadów pokopalnianych. Widziałam zdjęcia sprzed lat, widać było jeszcze dach pokryty czerwoną dachówką.

Wydobycie miedzi zmniejszyło się, ale ścieki walą dalej rurociągami, korytami.

Spojrzałam po tych górach, po tej wiośnie, kwitnących drzewach, pierwszej zieleni, po tej cichej i spokojnej dolinie ... jak można było ludziom zrobić coś takiego? ogromnie przygnębiające wrażenie. Toksyczny zbiornik niezabezpieczony, zatruwa również okoliczne źródła, studnie, rudą wodę widać w potokach. To właściwie nie jakieś wody, a mady, gęste błoto, które w upały skorupieje z wierzchu ... byłam nad samym brzegiem, czuje się chemiczny zapach, pewnie cała tablica Mendelejewa tam się znajduje. 

Nocleg z powrotem w górach Trascau. Mamy tam jedno upatrzone miejsce nad Mogos, kiedyś tylko biwakowaliśmy w przerwie w podróży, teraz śpimy. Bardzo blisko do polan narcyzowych, ale to jeszcze nie czas na nie w górach. Bardzo widokowo, w trawie wśród jałowców mnóstwo ledwie wystających storczyków bzowych, te jaśniutkie i te bordowe, cóż to musi być za widok, kiedy zakwitną w takiej ilości, może kiedyś zobaczę:-)

Mieliśmy zostać jeszcze ze dwa dni w Rumunii, ale pogoda na niedzielę była już niezbyt, miało lać, a siedzenie w taką pogodę w aucie nie uśmiechało się nam. Zgodnie podjęliśmy decyzję, że trzeba wracać, po drodze zrobić jeszcze zakupy serowe. Ruszyliśmy na północ kolejną drogą trans przez góry w kierunku na Huedin, to Transursoaia, droga niedźwiedzia:-), a potem do Zalau. Ale miałam w zanadrzu jeszcze jedną ciekawostkę, trzeba odwiedzić, zobaczyć, bo to prawie po drodze, też do Zalau, ale przez wioseczki. W jednej z nich, Tusa się nazywa, jest rezerwat krajobrazowy. Miałam na niego oko od dawna, ale zawsze było "nie po drodze", następnym razem tu będziemy biwakować:-)

W niedzielę byliśmy już w domu. W ciągu czterech dni przejechaliśmy prawie 1900 km, a miało być na spokojnie, z przystankami, bardziej stacjonarnie, znowu nie wyszło:-)

I to już koniec rumuńskiej majówki, dziękuję, że dotrwaliście do końca przydługich postów, dziękuję za odwiedziny, pozdrawiam serdecznie, pa!